Erzurum Valisi Okay Memiş, Mustafa Kemal Paşa’ nın Erzurum’a gelişinin 104. yıl dönümü dolayısıyla bir kutlama mesajı yayınladı.
Erzurum’un asırlar boyunca önemli tarihi görevler üstlendiğini dile getiren Vali Okay Memiş, “Bu görevlerden birisi de Ulu Önder Mustafa Kemal Paşa’nın 3 Temmuz 1919’ da Erzurum’ u teşrifleridir. Erzurum’ un eski ve güzel bir adeti vardır. Erzurumlular kente gelen misafirlerini şehrin ilk göründüğü nokta olan Ilıca’da karşılar, geniş ovanın bu başlangıç noktasından kaleye kadar kendisine yoldaşlık ederlerdi. O gün Mustafa Kemal Paşa’yı küçük bir kafile burada karşıladı ve bu kutlu yoldaki eşsiz rolü de kuşkusuz, Türk’ ün varlığına son vermek isteyen dahili ve harici düşmanlarla mücadele savaşını veren Mustafa Kemal Paşa’ ya kucak açmış olmasıydı” dedi.
Türk vatanının çeşitli bahanelerle işgallere maruz kaldığı sırada ulusal birliğin ilk aşamasının Erzurum’ da gerçekleştirildiğini hatırlatan Vali Memiş, daha sonra şunları kaydetti;
“Gazi Mustafa Kemal Paşa 3 Temmuz’ da geldiği ve yaklaşık iki ay boyunca kaldığı Erzurum’dan övgüyle bahsetmişti. Bu dönemde gerçekleştirdiği faaliyetler, aziz vatanın işgallerden kurtarılması yolunda hayati derecede önemli bir rol oynamıştı. Erzurum Kongresi’ni bu kadim şehrimizde toplayarak, hürriyet ve bağımsızlığımızın mücadelesi için haksız işgallere dur demesi; oy birliğiyle alınan kararla, manda ve himayeyi kesinlikle reddedip, tam bağımsızlığı ülkü edinmesi, bu mücadelenin en büyük aşamasını teşkil etmişti.
9 Temmuz 1919’da askerlikten istifa eden Mustafa Kemal Paşa, Erzurum delegesi Cevat Dursunoğlu’nun çekilmesiyle katıldığı kongrede katılımcılar tarafından başkan seçildi. Bu anlamda, Erzurum Kongresi’nin de başkanı olarak, Millî Mücadele adına vatanın kurtuluşuna adeta bir ön hazırlık sayabileceğimiz önemli kararlar alınması sağlandı. Bu önemli kararlardan birisi olan aynı zamanda “Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür parçalanmaz” maddesi, Misak-ı Milli’nin yeni Türk Devletinin manifestosudur. Gazi Mustafa Kemal Paşa, böylece Erzurum’ un hem kendisi için ve hem de millet için taşıdığı tarihi önemi gözler önüne sermişti. Kongre sonrasında Erzurum Nüfusuna kaydolarak hemşehrilik davetini kabul eden Gazi Mustafa Kemal’in, aynı yılın sonunda yapılan Meclisi Mebusan’a Erzurum Mebusu olarak seçilmesi de kent açısından tarihe geçen iki önemli gelişme olarak kaydedilmiştir.
Bu duygu ve düşüncelerle, Ulu Önder Atatürk ve değerli silah arkadaşları başta olmak üzere, milli mücadelemizden bugüne kadar din, vatan, millet ve mukaddesat uğruna canlarını feda eden, tüm şehitlerimizi rahmet, minnet ve şükranla anıyor, fedakarlığını her alanda esirgemeyen Aziz Erzurum halkının bu mutlu ve tarihi gününü kutluyor, sevgi ve saygılarımı sunuyorum.”