Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Van İl Müdürlüğü tarafından kayıt dışı ile mücadele konusunda bilgilendirme toplantısı düzenlendi.
Van Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasında (SMMMO) düzenlenen toplantıya; SGK İl Müdürü Abidin Göksoy, SMMMO Başkanı Yakup Örenci, Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEP) yetkilileri ile serbest muhasebeci mali müşavirler katıldı. Toplantıda konuşan SGK İl Müdürü Abidin Göksoy, çalışanların sosyal güvenlik sistemine dahil olmalarının hak ve aynı zamanda bir yükümlülük olduğunu ifade ederek, çalışmaya başlayan herkesin kanunen sosyal güvenlik sistemine dahil olmak zorunda olduğunu söyledi.
Çalışanların kanunen bu hakkın yerine getirilip getirilmediğini işverenden isteme hakkına ve yerine getirilmediği takdirde de yasal yollara başvurma hakkına sahip olduğunu vurgulayan Göksoy, “İşverenler açısından da, gerek kendisini gerek yanında çalıştırdığı kişileri Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmek zorundadır. Sosyal güvenliğin bu derece önemli ve öncelikli olmasına rağmen, maalesef vatandaşlarımızın bir kısmının sosyal güvencesi bulunmamaktadır. Sigortasız çalışan kişiler; iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortası çerçevesinde sağlanan birçok yardımdan yararlanamamakta; emeklilik, malullük aylığı, iş göremezlik ödenek ve gelirleri, işsizlik ödeneği, kıdem ve ihbar tazminatları gibi çalışanlara sağlanan birçok yasal haktan mahrum kalmaktadırlar. Ayrıca bu şekilde çalışanların sadece kendileri değil, aile bireyleri de ölüm aylığı, iş göremezlik geliri gibi haklardan yararlanamayarak mağdur olmaktadırlar. İşverenler açısından baktığımızda ise kayıt dışı istihdam, büyük ölçüde haksız rekabete neden olmakta ve ekonomik işleyişi olumsuz etkilemektedir. Ayrıca kayıt dışı istihdama başvuran işletmelerin yapılan denetimler ve tespitler sonucu yüksek tutarlarda idari para cezasıyla karşılaşma veya iş yerlerinin kapanması riski mevcuttur. Örneğin sadece 1 işçiyi 1 gün dahi sigortasız çalıştırdığı tespit edilen işverenin ödeyeceği en az idari para cezası 12 bin 942 TL’dir. Ayrıca bu çalışmaya ait prim gecikme cezası ve faiziyle birlikte tahsil edilmektedir” dedi.
"Bir işçiyi 6 ay boyunca sigortasız çalıştırmanın maliyeti, ödeyeceği primin yaklaşık 10 katı"
Sigortasız işçi çalıştırmanın, sigortalı çalıştırmaktan çok daha maliyetli ve riskli olduğuna dikkat çeken Göksoy, “Bir işçiyi 6 ay boyunca sigortasız çalıştırmanın maliyeti, ödeyeceği primin yaklaşık 10 katıdır. Kayıt dışı çalışmanın tespiti halinde de bu işverenler belli bir süre teşvikten de yararlanamamaktadır. Ayrıca sigortasız işçinin kaza geçirip çalışamaz duruma gelmesi ya da vefatı halinde sigortalıya ve yakınlarına yapılacak tüm giderler, ödemeler işvereninden talep edilmektedir. Kayıt dışı istihdamın kamu yönetimi yani devlet açısından da oldukça olumsuz etkileri söz konusudur. Önemli ölçüde prim ve vergi kaybına neden olmakta, çalışan-emekli dengesini bozarak sosyal güvenliğin sürdürülebilirliğini tehdit etmekte, gelir dağılımı ve kaynak dağılımında etkinliğin bozulmasına neden olmaktadır. Kayıt dışı is tihdam ülke olarak hepimizin sorunu ve sosyal güvenliğin sürdürülebilirliğini olumsuz etkilemekte, gelecek kuşakları da tehlikeye sokmaktadır. Kayıt dışı ile mücadelenin tek başına Sosyal Güvenlik Kurumunun çalışmaları ile çözülmesi mümkün gözükmemekte, diğer kurumların, sivil toplum örgütleri başta olmak üzere ilgili tüm kesimlerin desteği ile olacaktır” ifadelerini kullandı.
Van’ın da elektronik tebligat (e-tebligat) sistemine dahil olduğunu belirten Göksoy, “Bu uygulamanın işverenlerimize iletilmesi ve sistemin oturması için serbest muhasebeci mali müşavir arkadaşlardan katkı bekliyoruz. Bir diğer hususta, emeklilerin 4/a statüsünde çalıştırılmasında, girişlerinin 2 kodu ile yapılmaması nedeniyle maaşlarının kesilmesine neden olunmaktadır. Emeklinin, ‘Sosyal Güvenlik Destek Primi’ne tabi olacak şekilde girişlerinin yapılmasına dikkat edilmesi gerekir” diye konuştu.
