SGK İzmir İl Müdürü Yavuz Kurt, engelli bireylerin korunmalarını ve toplum hayatına intibaklarını sağlayacak tedbirlerin devlet tarafından alındığını belirterek, engellilerin sosyal yardımlar yoluyla ihtiyaçlarının ve beklentilerinin giderilmesinden çok daha önemli olan, sosyal ve ekonomik hayata çalışarak, üreterek katılmaları suretiyle katma değer oluşturabilecekleri bir ekosistemi var etmektir.” dedi.
Engelli bireylerin istihdamı zorunlu
Sosyal güvenliğin herkes için anayasal bir hak olduğunu, gerek bu hakkı teslim etmek gerekse engelli bireylerin çalışma hayatına katılmalarını kolaylaştırmak için İş Kanunu gereğince, elli veya daha fazla işçi çalıştırılan özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu işyerlerinde ise yüzde dört engelli işçinin meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırılmasının zorunlu olduğunu belirten il müdürü Kurt, “Sosyal devletin bir gereği olarak engelli istihdamı sağlanmakta ve SGK aracılığı ile de prim oranları aşağıya çekilerek işçilik maliyetlerinin düşürülmesi suretiyle engelli bireylerin çalıştırılması işverenler açısından teşvik edilmektedir.” diye konuştu.
İzmir’e 10 ayda 43 milyon liranın üzerinde teşvik
İşverenlerin istihdamını sağlayacakları bu işçileri Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri aracılığıyla temin edebileceklerini belirten Kurt, "İlimizde 2022 Ekim ayı itibariyle, bin 213 işverenimiz, 12 bin 930 engelli sigortalımızı istihdam etmekte. Bu yılın ilk 10 ayında engelli istihdamını teşvik etmek amacıyla Hazine tarafından karşılanan tutar 43 milyon üzerinde gerçekleşti” ifadesini kullandı.
Engelli istihdam teşvikinden nasıl yararlanılıyor?
SGK İl Müdürü Yavuz Kurt şöyle devam etti: “İşverenlerin anılan teşvikten yararlanabilmesi için engelli personelin çalışma gücü kaybının en az yüzde 40 ve üzerinde olduğunun sağlık kurulu raporu ile belgelenmiş olması gerekiyor. Ancak, çalışma gücü kaybının SGK’ye ayrıca bir belge ile bildirilmesine gerek yok. Zira elektronik altyapımız sayesinde Türkiye İş Kurumu veri tabanına bağlanarak bunu otomatik olarak sorgulayabiliyoruz. Kapsama giren sigortalılar, e-Bildirge programlarımızda mevcut “Engelli Teşvik Yönetimi” programı vasıtasıyla sisteme kaydediliyor. Ardından bu sigortalıların 14857 sayılı kanun numarası seçilerek düzenlenecek olan beyannameler ile bildirilmesi yeterli oluyor."
Engelli istihdam eden işverenin prim maliyeti düşüyor
Aynı il sınırları içinde elli ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenlerden, kontenjan dâhilinde veya kontenjan fazlası engelli sigortalı çalıştıran işverenler ile engelli çalıştırmakla yükümlü olmadıkları halde engelli çalıştıran işverenlerin, çalıştırdıkları her bir engelli sigortalının prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan işveren hissesinin (yüzde 20.5) tamamının hazinece karşılandığını belirten il müdürü Kurt, “2022 yılının ikinci altı aylık döneminde asgari ücretli bir çalışanın prim tutarı, işsizlik sigortası primi dahil, 2.426,63-TL’dir. Oysa ilgili teşvikten faydalanan işveren her bir engelli işçi için yalnızca 1.100,07-TL prim ödemekte olup 1.326,56.-TL. Hazinece karşılanmaktadır. 2023 yılında da asgari ücret üzerinden teşviksiz prim tutarı 3753,00 TL, teşvikli tutar ise 1701,36 TL olacak” dedi.
Kimler bu teşvikten yararlanamıyor?
Kamudan hizmet alım işi alan firmalar, sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışanlar, yurt dışında çalışan sigortalılar, aday çırak, çırak ve öğrencilerin teşvik kapsamında olmadığını ifade eden Kurt, serbest muhasebeci ve mali müşavirler ile firmaların insan kaynakları bölümlerini de Hazinece karşılanan teşvikli tutarların gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacağı hususunda uyardı.
Engelli çalışanlara erken emeklilik
Yavuz Kurt, emeklilik uygulamalarında engelli bireylerimize yönelik pozitif ayrımcılık yapıldığını belirterek “ister doğuştan engelli olup SSK’lı, Bağ-Kur’lu ya da memur olarak çalışmaya başlasın, ister işe girdikten sonra engelli olsun; yüzde 40 ve üzeri çalışma gücü kayıp oranına sahip tüm engelli çalışanlar erken emeklilik hakkına sahiptir.” dedi.
Engelli çalışanların emekli olmasında yaş şartı aranmadığını belirten Kurt, “Engelli çalışanların emekliliği için engellilik oranlarına göre derece sistemi oluşturulmuş olup 3 sınıfa ayrılmıştır. Buna göre yüzde 80 ve üzeri engeli olanlar 1. Derece, yüzde 60 - yüzde 79 arası engeli olanlar 2. Derece ve yüzde 40 - yüzde59 engel oranı olanlar 3. Derece kabul edilerek ödenmesi gereken prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, işe giriş tarihine göre, bu derecelere istinaden belirlenmekte ve engelli sigortalılarımız çok daha az sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı ile emeklilik hakkına kavuşabilmektedir.” dedi.
