Polonya’nın başkenti Varşova’da sergilenen Karagöz ile Hacivat oyunu, daha önce hiç gölge tiyatrosu izleme fırsatı bulamayan Polonyalılardan tam not aldı.
Geleneksel Türk gölge tiyatrosunun en bilinen, belki de en sevileni olan Karagöz ile Hacivat oyunu, Polonya’daki Varşova Üniversitesi Doğu Bilimleri Fakültesi’nin düzenlediği "Festiwal zORIENTowanych" kapsamında Polonyalı izleyicilerle buluştu. Yunus Emre Enstitüsü Varşova Temsilciliği’nin katkılarıyla gerçekleşen gösterim Varşova Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Amfi Salonu’nda sunuldu. Hayali (Karagöz ustası) Umut Nebioğlu’nun yardımcısı Albert Kwiatkowski ile birlikte sergilediği oyun yaklaşık 1 saat sürdü. Yetişkinlerin yanı sıra çocukların da büyük ilgi gösterdiği oyun sonrası Umut Nebioğlu izleyicilerin oyunla ilgili sorularını yanıtladı.
Polonya’da Karagöz ile Hacivat rüzgarı
Polonya’ya 10 yıl önce taşındığında, İstanbul’da hocası Tacettin Diker’den öğrendiklerini burada devam ettirmeye karar verdiğini söyleyen Nebioğlu, bu amaçla küçük bir tiyatro kurduklarını söyledi. Oyunlarını Türkçe ve Lehçe sergilediklerini ifade eden Nebioğlu, Türk hikayelerinin yanı sıra Polonya’nın ulusal şairi Adam Mickiewcz’in şiirleri de dahil çeşitli içerikleri sahnelediklerini belirtti. Nebioğlu, Türk gölge tiyatrosunu Polonya’da tanıtmak için davet üzerine okullarda kütüphanelerde ve kültür evlerinde gösterimler düzenlediklerini aktardı. İzleyicilerin gölge tiyatrosuna verdikleri tepkilerle ilgili de konuşan Nebioğlu, "Bizim tiyatromuz Karagöz özellikle klasik tiyatro gibi hikayesi olan, başı sonu olan veya belli bir düzen içinde gelişen bir oyun mantığında değil. Dört bölüm içerisinde; başlangıç, muhavere, oyun, fasıl ve danslarla bitiş. Bunların çoğu spontane olarak gidiyor. O yüzden de o kısmını pek yapamıyoruz. Doğaçlama olması için kendi dilimde yapmam gerekiyor ama burada yabancı bir ülkedeyiz. Biz o yüzden Karagöz’ü biraz daha metin temelli oynamaya çalışıyoruz" dedi.
"Polonya’da bu sanatı icra eden tek grubuz"
Umut Nebioğlu’nın yardımcısı Albert Kwiatkowski ise Türkiye’yi, Türk kültürünü çok sevdiğini ve tesadüfen tanıştığı Nebioğlu sayesinde gölge tiyatrosu ile macerasının başladığını söyledi. Albert Kwiatkowski, "Karagöz çok değerli bir sanat. Biz, Polonya’da bu sanatı icra eden tek grubuz. Polonyalılar gölge tiyatrosunu duydukları zaman bu onlara çok ilginç geliyor, önce çocuklar için olduğunu düşünüyorlar. Ancak oyunlarımızı izledikçe aslında yetişkinlere hitap edildiğini anlıyor, çok da beğeniyorlar. Bu sanatın Polonya’da da olması için Umut Nebioğlu ile birlikte yıllardır çaba gösteriyoruz" şeklinde konuştu.
"Polonya kültüründe olmayan bir şey, performans olağanüstü"
Varşova Üniversitesi Doğu Bilimleri Fakültesi Türkoloji Bölümü’nden Doktor Marzena Godzinska ise Karagöz oyunu ile ilk defa öğrenciliği sırasında Polonya’ya gelen bir grup sayesinde tanıştığını ancak bugün ilk defa bu kadar yakından izleme imkanı bulduğunu söyledi. Godzinska, geleneksel gölge tiyatrosunun bugünkü oyunda da görüldüğü üzere mevcut dil ve kültüre uyarlanabilmesi bakımından oldukça enteresan olduğunu ifade etti.
"Bir kişi tüm kahramanları seslendiriyor"
İzleyicilerden Jakub Siekerzynski ise oyunun çok hoşuna gittiğini belirterek, "Çok ilginç, Polonya kültüründe olmayan bir şey, hikaye çok değişik, performans ise olağanüstüydü. Bir kişi tüm kahramanları seslendiriyor, karakterleri kendisi hazırlıyor, çok da güzel oynatıyor. Herkese tavsiye ediyorum" şeklinde konuştu. Bir diğer izleyici Sylwia Akcan ise söz konusu organizasyon sayesinde Polonyalılar olarak Türk kültür ve geleneğine biraz olsun şahit olma fırsatı bulduklarını söyledi. Akcan, Türk kültürünün diğer kısımlarıyla tanışmak için bu tip gösterimlerin daha sık düzenlenmesi gerektiğini de kaydetti.
