Van Gölü’nün 30 kilometre doğusunda yer alan ve bölgenin kuş bakımından en zengin alanı konumundaki Erçek Gölü, küresel iklim değişikliğinin etkisiyle büyük ölçüde su kaybı yaşıyor.
Türkiye’deki 453 kuş türünün yarısını barındıran ve aynı zamanda yalnız yerel türlerin değil, flamingolar gibi göçmen kuşların da önemli konaklama ve üreme alanlarından birine ev sahipliği yapan 114 kilometrekarelik alana ve 40 metre derinliğe sahip Erçek Gölü’nün birçok sazlık ve sulak alanının bu yıl tamamen kuruduğu gözleniyor. Nesli tükenme tehlikesi altındaki birçok kuş türünün yaşam alanı olan ve bu yüzden ‘kuş cenneti’ olarak anılan Erçek Gölü, sıcaklıkların artmasıyla ve yağıştaki azalmayla birlikte kuraklıkla mücadele ediyor. Türkiye’deki kuş türlerinden yaklaşık 230’una yaşam alanı olan Van Gölü Havzası’ndaki Erçek Gölü, sazlık alanlardaki suların çekilmesiyle birlikte kuş popülasyonunun büyük ölçüde etkilenmesi tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Diğer taraftan Erçek Gölü’nde daha önce suların yükselmesiyle kısmen sulara gömülen yapılar da, suların büyük ölçüde çekilmesiyle karada kaldı.
“Erçek Gölü alan kaybetmeye devam ediyor“
Erçek Gölü, Van Gölü havzası içerisinde bulunan suları sodalı ve inci kefalinin de üreme alanlarından bir tanesi olduğunun altını çizen Van YYÜ Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, “Aynı zamanda Van ili ve bu havzanın ve bu bölgenin önemli bir kuş cenneti. Yani farklı kuş türlerin popülasyonların yaşadığı önemli bir habitat. Erçek Gölü’nün bulunduğu alan Van il merkezi ve Van Gölü’nün doğusunda kalıyor. Bu alan nispeten hafif eğimli dağların çok fazla yer almadığı engebenin olduğu ancak yüksek dağlık alanların yer almadığı bir saha. Tabii bu alanın başka bir özelliği var. Bu alan havza içerisinde en az yağış alan bölge. Dolayısıyla burası 2023 kış ve bahar aylarında havzanın tamamında görülen o yağışlı gün sayısı, düşen yağış miktarı, kapalı gün ve bütün bu süreçlerden nispeten daha az oranda etkilendi. Yani düşen yağış açısından maalesef o bölgede dezavantajlı oldu. Bu yıl biz bunun sonuçlarını da görüyoruz. Bugün Erçek Gölü sahasına gittiğimizde karşılaştığımız tablo tabii biraz üzücü. Van Gölü seviyesinde bir iyileşme yaşanırken maalesef Erçek Gölü’nde bu iyileşmeyi göremedik. Aksine göl seviyesi giderek düşüyor. Ve bu süreç hızlıca devam ediyor. Erçek Gölü alan kaybetmeye devam ediyor. Bunun temel nedenleri biraz önce ifade ettiğim gibi bölgeye düşen yağış yetersizdi. Büyük ölçüde havzanın en az yağış alan bölgesiydi zaten. Bu yılda havza nasibini alırken bolca yağıştan o bölgeyi alamadı. Dolayısıyla bu da gölün seviyesinde iyileşmeye katkı sunmadığı gibi yaklaşık 20-25 gündür içinde bulunduğumuz havza, yaşanan sıcaklık ve güneşli gün sayısındaki artış bölgede şiddetli buharlaşmaya ve su seviyesinde giderek bir düşüşe neden oldu. Dolayısıyla göl maalesef alan kaybetmeye devam ediyor. Bu da doğal olarak önemli bir kuş üreme alanı olan bölgenin bundan olumsuz etkilenmesine, yani başta flamingolar olmak üzere bölgede yaz kış sürekli kalan bazı kuş türlerinin alında üreme çoğalma alanlarını da olumsuz etkiliyor. Tabii bu bölgenin hem turizmi açısından hem de o yörede yaşayan insanların başta balık olmak üzere diğer su ürünleri ile faydalanması noktasında bir sorun olabilecek gibi görünüyor” diye konuştu.
