Ege’de tarım ihracatı 7 milyar dolara koşuyor

Türkiye 2022 yılında yüzde 15 artışla 34,2 milyar dolarlık tarım ürünleri ihraç ederken, Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) yüzde 17 artışla 6 milyar 727 milyon dolarlık ihracat yaparak Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatının yüzde 19’unu tek başına gerçekleştirdi ve Türkiye şampiyonu oldu. Egeli tarım ihracatçıları, 10 milyar dolara ulaşmak için iyi tarım uygulamaları ve organik üretimde devlet teşviklerinin önemini vurguladı.
Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği, 2022 yılında yüzde 23 artışla 1 milyar 619 milyon dolar ihracat yaparak EİB bünyesinde tarım sektörlerinin lideri oldu. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği 2022 yılında ihracatını yüzde 5 artış ile 1 milyar 246 milyon dolara taşıdı. Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar İhracatçıları Birliği, tarihinde ilk kez yüzde 46 artışla 1 milyar dolar ihracata imza attı. Ege Mobilya Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği, yüzde 20 artışla 866 milyon dolar, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği 852 milyon dolar ihracat ile 2022 yılını tamamladı. Ege Tütün İhracatçıları Birliği yüzde 6 artışla 829 milyon dolar ihracat gerçekleştirirken, Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği 336 milyon doları Türkiye’ye kazandırdı.

Hedef 10 milyar dolar
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “12 İhracatçı birliğimizin 7 tanesini tarım ürünleri ihracatçılarımızın kümelenmesi oluşturuyor. 2022 yılı gibi dünyada ve ülkemizde resesyon finansal kriz ikliminin yaşandığı kritik bir konjonktürde tarım sektörlerimiz tarihlerinin altın çağını yaşadı. 2022 yılında tarım sektörlerimizin ihracatı yüzde 17 artışla 6 milyar 727 milyon dolara yükseldi. Kuru meyve, mamul, zeytin-zeytinyağı, su ürünleri, baharat, tütün, odun dışı orman ürünlerinde, organik üretimde dünyada güçlü bir oyuncuyuz. 2023 yılında da bu olumlu eğilimin devam edeceğine inanıyoruz. Önümüzdeki süreçte yüksek teknoloji yatırımlar ve sürdürülebilirlik vizyonuyla 10 milyar dolar tarım ihracatına ulaşacağımızı öngörüyoruz. Tarımda lider bir bölge olarak ’Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na hizmet eden yeni yatırımlara her zaman ihtiyacımız var. Paydaşı olduğumuz Avrupa ve Türkiye’nin en büyük modern sera ve tarımsal sanayi kümelenmesi Dikili Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi, aynı zamanda Bayındır’da kurulan Tarıma Dayalı İhtisas Çiçekçilik Organize Sanayi Bölgesi önemli bir potansiyeli ortaya çıkaracak. Bergama’da kurulacak Tarıma Dayalı İhtisas Süt Organize Sanayi Bölgesi, tohum fide tıbbi aromatik bitkilerle ilgili Kınık’ta kurulacak Bitkisel Üretim Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi bütün dünyada gıdayla ilgili endişelerin arttığı bu dönemde, ülkemiz için büyük bir avantajımız” diye konuştu.

Turkish Tastes markası dünyada büyüyor
Türk gıda ürünlerinin ABD’de de tanıtılması ve bilinirliğinin artırılması için EİB bünyesindeki 6 gıda birliğinin ticaret bakanlığı desteğiyle yürüttüğü Turquality projesine değinen Jak Eskinazi sözlerine şöyle devam etti: “Turquality projemiz ile Las Vegas Üniversitesi UNLV ve Nevada Restoran Birliğin (NvRA) ile işbirliğine gidildi, derslerde Türk mutfağına yer verilmesi sağlandı. Ayrıca Turkish Tastes Referance Cookbook referans kitabı yayınlandı. Bu kitap THY’nin bazı lounge alanlarına girerek farklılığını ortaya koydu. Ticaret Bakanlığına sonraki 4 yıllık başvurusu da yapıldı ve eğitim seminerleri, şef yarışmaları, sosyal medya ve tanıtım, tadım etkinlikleriyle faaliyetlere devam edilecek. Gıda birliklerimizce 20 yılı aşkın süredir milli katılımını organize ettiğimiz dünyanın en prestijli fuarları Summer Fancy Food Show, Biofach ve Foodex Japan fuarlarında ülkemizi ve firmalarımızı en iyi şekilde temsil edeceğiz. En önemli hedef pazarlarımızdan olan Çin’in en önemli fuarlarından bu yıl 6’ıncısı gerçekleşecek Çin İthalat Fuarı milli katılım organizasyonu, birliklerimizce düzenlenecektir. Tarım ihracatımızı artırmak için teşviklere ihtiyacımız var. Lojistik çok önemli. Uzak pazarlara ürünlerimizi yollarken lojistiğe ihtiyacımız var. Özellikle yaş meyve sebzede bizim hava filomuzun buna destek vermesi, fiyatlarını ona göre daha uygun hale getirmesi lazım.”

189 ülke ve bölgeye ihracat
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, “Türkiye geneli toplam yaş meyve sebze ve mamulleri ihracatı 5,5 milyar dolara ulaştı. Bu ihracatın yüzde 22’si birliğimizce gerçekleştirildi. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak 2022 yılını ihracat artışıyla kapatmayı başardık. Yaş meyve ve sebze mamulleri ihracatımız 1 milyar 250 milyon dolara ulaştı ve geçen yıla göre yüzde 6 oranında artış yakaladık. 2022 yılında ihracatımızın en fazla gerçekleştiği ilk 5 pazarımız Almanya, ABD, Rusya, İngiltere ve Hollanda olurken, ürün bazında turşular, meyve suları, kuru domates, salça, dondurulmuş meyveler, kiraz, mandalina, domates, üzüm, şeftali ve nektarin gibi ürünler ihracatta öne plana çıktı. Üyelerimiz 2022 yılında toplam 189 ülke ve bölgeye ihracat gerçekleştirdi” dedi.

"Etkinlikler ile dolu dolu bir yıl"
Uçak, Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliğinin 2023 yılında üretim kısmıyla ilgili temel odağının kalıntı ile mücadele, meyve sebze kayıpları ve eğitim faaliyetleri üzerine olacağından bahsederek “Ege Bölgesinin her yerinde, bahçe ve işletmelerde detaylı bir eğitim programı başlatıyoruz. Bu programda Tarım ve Orman Bakanlığımız ve üniversitelerden de teknik destek alarak daha az kayıpların olduğu, doğru ilaçlamanın yapıldığı bir üretim modeli için örnek olmaya çalışacağız. Yurt dışında da ihracatımız artırmak, üyelerimize yeni alıcılar ve pazarlar bulmak için çalışmalarımız devam edecek. 2023 yılının ilk yarısında Almanya, Rusya ve İngiltere’ye fuar katılımlarımız olacak. Endonezya ve Singapur’a da bir URGE heyeti düzenleyeceğiz. 2023 yılı yurt içi ve yurt dışı etkinlikleri ile dolu dolu bir yıl olacak. Umarım bu faaliyetlerimiz ihracatımıza da yansır ve ihracatımızı 1 milyar 500 milyon dolar seviyelerine çıkabiliriz" ifadelerini kullandı.

"1 milyar dolara yükselteceğiz"
EİB Organik Ürünler ve Sürdürülebilirlik Koordinatörü Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık da 2022 yılında Ege’nin tarım ihracatında 1 milyar doların üstünde artış yaşandığına değindi. Işık, şöyle konuştu: “Ege’nin tarımsal üretimde dünyada önemli bir gücü var. İhracat artışında organik ve katma değerli ürünlerin rolü büyüktü. Akdeniz mutfağının, Akdeniz ürünlerinin ağırlıklı tedarikçisi olmamız en büyük avantajımız. Türkiye’de ağırlıklı olarak taze sebze meyve, Ege Bölgesinde ise mamul ürünler daha çok ihraç ediliyor. Dünyada üretimde ve ihracatta lider olduğumuz sarı lop incirimiz sadece Aydın bölgesinde yetişen özel bir ürün. Sultaniye üzümümüz yine Ege Bölgesine has bir ürün. Malatya’nın şekerpare kayısısı yine Ege Bölgesinde işleniyor ve gönderiliyor. Su ürünlerinde balık üretiminin büyük bir kısmı bölgemizde yapılıyor. Üzüm üretimimizi 100 bin tonlardan 350 bin tonlara, incir üretimimizi 15 bin tonlardan 100 bin tonlara, kayısı üretimimizi 20 bin tonlardan 120 bin tonlara çıkardık. Ege’nin tarıma ve gıdaya bakışı tamamen sürdürülebilirlik üzerine kurulu. Kuru meyvede dünya lideri olmamızın nedeni 30-40 yıldır üniversitelerimizde, araştırma enstitülerimizle ihracatçılarımızla hep birlikte oluşturduğumuz altyapıdır. Türkiye’deki sürdürülebilirlik ve organik tarımda koordinasyonu EİB yönetiyor. 500 milyon dolar civarında organik ihracatımız var, 1 milyar dolara yükselteceğiz.”

İyi tarım uygulamaları ve organik tarım teşvikleri gerekiyor
Işık, “Üretimden ihracata kadar olan bütün süreçte altyapımızı hazırlıyoruz. Sanayimizi organik tarıma göre oluşturuyoruz. Pandemide yaşananlar, iklimsel değişiklikler, üçüncüsü de Ukrayna-Rusya savaşı gıdanın ne kadar stratejik bir ürün olduğunu ortaya koydu. Avrupa’da 2030’a kadar tarımın yüzde 30’unun organik tarıma geçmesini hedefliyor. Bu bizler için de çok kuvvetli bir mesaj. Bizim de aynı şekilde bu yapılanmamızı yapmamız lazım. Bu altyapıyı kurmak için bütün dünyada çiftçi desteklenmelidir. Hem iyi tarım uygulamaları hem organik tarım uygulamasının teşvikleri gerekiyor. Ürün bazlı destek gerekiyor. Dekar bazlı üretim değil. Aynı şekilde havza bazlı üretim teşvik edilmeli. Biyolojik ve biyoteknik mücadelelerin desteklenmesi lazım. Bölünmüş arazi yapısında biyolojik ve biyoteknik mücadelede başarılı olma şansınız yok. Ancak havza olaraktan o bölgeleri biyolojik ve biyoteknik mücadele yaparsanız o zaman pestisitten ari bir üretim gerçekleştirebiliyorsunuz. Bizim önümüzdeki 8-10 yılın hedefleri bunlar olması lazım. Devlet tarafından verilmiş ve verilecek olan desteklerin bu dinamiklere göre kurgulanması gerekiyor” diye konuştu.

Katma değerli ihracat
Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Bedri Girit, “Su ürünleri ve hayvansal mamuller sektörü olarak ihracatımızı geçen yıla kıyasla Türkiye ihracat artışının üzerinde bir oranla yüzde 20 artırarak ilk kez 4 milyar dolar seviyesini aşmanın ve 2023 yılı ihracat hedeflerimizin çok üzerinde bir başarı yakalayarak rekorlarımıza her geçen gün yenisini eklemenin gururunu yaşıyoruz. Birliğimizce ise 2022 yılında ihracatımızı yüzde 23 artırarak 1,6 milyar dolar seviyesine, birim fiyatımızı ise 3,47 dolara çıkardık ve aynı zamanda bölgemiz gıda sektörü ihracatının yıldızı olduk. 2022 yılında toplamda yurt içi ve yurt dışı olmak üzere, 6 adet uluslararası fuara info stant ile katılım sağladık, 2023 yılında yine minimum 6 info stant katılımı ile sektörün tanıtımına devam edeceğiz. 2023 yılında, sektörümüzün öncelikli pazarı arasında yer alan Afrika’ya yönelik olarak planlanacak çeşitli projeler ile sektörümüz ürünlerini önemli bir potansiyel pazara yöneltmeyi hedefliyoruz. 2023 yılında Kenya’da katılım sağlayacağımız fuar ve ticari ziyaretler dışında, daha geniş düşünerek bir URGE projesi başlattık. Dünyanın sağlıklı beslenmesi için protein ihtiyacını karşılayan değerli sektörümüzün bu başarısına katkı sağlayan kıymetli ihracatçılarımız ve paydaşlarımız ile birlikte emek vererek ulaştığımız bu ihracat hacmini 2023 yılında Türkiye olarak 4.3 milyar dolara, Ege olarak 1,8 milyar dolara çıkarmak ve gıda sektörü ihracatının lokomotiflerinden olan sektörümüzde yeni ihracat rekorları kırmak için projeler üreterek çalışmaya ve katma değerli ihracat yapmaya devam edeceğiz” dedi.

Hububat bakliyat yağlı tohumlar sektörü tarihi rekor kırdı
Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar İhracatçıları Birliği Başkanı Muhammet Öztürk, “Hububat bakliyat yağlı tohumlar ve mamulleri sektörümüzün Türkiye geneli ihracatı yüzde 25 artışla 11,4 milyar dolara yükseldi ve gıda ürünlerinde en çok ihracat yapan sektör olduk. Birliğimizce 2021 yılında 682 milyon dolar olan ihracatımız, 2022 yılında Türkiye ihracatının üzerinde bir artışla yüzde 47 artarak 1 milyar dolara çıkmıştır. Bundan 10 yıl önce 280 milyon dolar ihracat gerçekleştirirken, 2022 yılında ihracatımızı yaklaşık 4 kat artırarak 1 milyar dolar seviyesine çıkarmış olmanın sevincini yaşamaktayız. Firmalarımızın uluslararası pazarlarda rekabet güçlerini artırmak için bir Ur-Ge projesi başlatacağız” ifadelerine yer verdi.

Tütün ihracatı 829 milyon dolara ulaştı
Ege Tütün İhracatçıları Birliği Başkanı Ömer Celal Umur ise şunları söyledi:
“Türkiye geneli tütün ve tütün mamulleri ihracatı 2022 yılında yüzde 6 oranında artış göstererek 829 milyon dolara ulaştı. Bu ihracatın 253 milyon dolarını yaprak tütün, geri kalan 576 milyon dolarını ise tütün mamulleri oluşturdu. Ülkelere göre ihracata baktığımızda, yaprak tütün ihracatımızda ilk üç pazar ABD, İran ve Belçika olurken tütün mamulleri ihracatında ilk 3 pazar Irak, Romanya ve Gürcistan olarak gerçekleşmiştir. 2022 yılında birlik olarak sürdürülebilirlik anlamında önemli bir yol kat ettik. Denizli’de 16 zirai atık toplama merkezi kurduk. Kurduğumuz çalışma komiteleri verimli bir şekilde çalıştılar. Yeni bir sürdürülebilirlik URGE projesi başlattık. Bu proje ile de sürdürülebilirlik hedeflerimiz için çalışmalar yürüteceğiz. 2023 yılında birliğimizin sürdürülebilirlik ile ilgili çalışmaları 2022 yılında olduğu gibi hız kesmeden sürecek. Üretim ve ihracatında dünya lideri olduğumuz oryantal tütünde sürdürülebilir, çevreye duyarlı bir üretim için birlik olarak çalışmalarımıza devam edeceğiz.”

Odun dışı orman ürünleri ihracatı yüzde 7 artışla 194 milyon dolar oldu
Ege Mobilya Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Fuat Gürle, “Mobilya kağıt ve orman ürünleri sektörümüzün Türkiye geneli ihracatı 2022 yılında yüzde 17 artışla 7 milyar dolardan 8,5 milyar dolara yükseldi. Ege Mobilya Kağıt ve Orman Ürünleri ve İhracatçıları Birliği olarak ihracatımız da yüzde 16 artışla 791 milyon dolardan 940 milyon dolara ilerledi. 2023 yılında 1 milyar dolar barajını aşacağımızı öngörüyoruz. Türkiye, 2022 yılında miktar bazında yüzde 26,4 değer bazında yüzde 7 artışla 194 milyon dolarlık odun dışı orman ürünleri ihraç ederken bu ihracatın 106 milyon dolarlık kısmı birliğimizce gerçekleştirildi. Kekik 53 milyon dolarla, defne 27 milyon dolarla, adaçayı da 8 milyon dolarla ilk üç ürünümüz. Odun dışı orman ürünlerinde ortalama ihraç fiyatı Türkiye geneli 0,93 USD/kg iken, Ege Bölgesinde bu rakam 3,31 USD/kg’a ulaşıyor. Tıbbi ve aromatik bitkilerin üretim kalite ve verimliliğini, aynı zamanda ihraç edilebilir ürün çeşidini artırmak için çeşitli projeler yürüteceğiz. Tüm alt sektörlerimizde yine her türlü fuar, heyet, dijital platformlarda Türkiye’nin gücünü ve marka değerini gösteren çalışmalar yürütmeye devam edeceğiz. Bu hedef için Suudi Arabistan, İsrail, Fas ve Amerika gibi ülkelerden alım heyetlerini ülkemize getirmeyi aynı zamanda Güney Afrika, Birleşik Arap Emirlikleri ve İsrail gibi ülkelere de sektörel ticaret heyetleri düzenlemeyi amaçlıyoruz” dedi.