Çin’in Tahran Büyükelçisi Chang Hua, Çin-Körfez İş birliği Konseyi (KİK) Zirvesi sonrası İran aleyhinde yapılan ortak açıklama nedeniyle İran Dışişleri Bakanlığı’na çağırıldı.
İran Dışişleri Bakanlığı, Çin’in Tahran Büyükelçisi Chang Hua’nın Dışişleri Bakanlığı’na çağırıldığını duyurdu. Konuya ilişkin açıklama yapan İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, Suudi Arabistan’da düzenlenen Çin-Körfez İş birliği Konseyi (KİK) Zirvesi sonrası yapılan ortak açıklamaya tepki göstererek, ülkesine yönelik suçlamaları kınadıklarını belirtti. Kenani, bildiri içerisinde yer alan "İran’ın bölge ülkelerinin içişlerine müdahaleye son vermesi" vurgusuna şaşırdıklarını söyleyerek, konuya ilişkin Çin’in Tahran Büyükelçisi Chang Hua’ın Dışişleri Bakanlığı’na çağırıldığını ifade etti. Kenani, İran tarafının konudan duyduğu rahatsızlığın Büyükelçi Hua’ya iletildiğini sözlerine ekledi.
"Basra Körfezi’ndeki 3 ada İran’ın toprak bütünlüğünün parçasıdır"
Bildiride yer alan İran’ın kontrolündeki ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) hak iddia ettiği Basra Körfezi’nde yer alan Ebu Musa, Büyük Tunb ve Küçük Tunb adalarına ilişkin ifadeleri şiddetle kınadıklarını ve bu durumu İran’ın toprak bütünlüğüne müdahale olarak gördüklerini kaydeden Kenani, adalar üzerindeki her türlü hak iddiasını kendi içişlerine müdahale olarak gördüklerini de vurguladı. Kenani, adalar konusunda hiçbir ülke ile müzakere edilmeyeceğinin Çin Büyükelçisi Hua’ya iletildiğini belirterek, "Basra Körfezi’nde yer alan 3 ada da İran’ın toprak bütünlüğünün ayrılmaz bir parçasıdır. Bunun bir müzakere konusu olmayacağını Çin Büyükelçisine ilettik" ifadelerini kullandı.
Sosyal medya hesabından açıklama yapan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ise, İran’ın toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesinin gerekliliği konusunda hiçbir tarafa hoşgörü göstermeyeceklerini belirtti.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in Suudi Arabistan ziyareti sırasında iki ülkenin yayımladığı ortak açıklamanın bir bölümünde İran’ın bölge ülkelerinin içişlerine karıştığı vurgulanmış ve Tahran yönetimi hedef alınarak İran’dan diğer ülkelerin içişlerine karışmaması istenmişti. KİK Zirvesi sonrası yayınlanan ortak bildiride ise BAE ile İran arasında tartışma konusu olan Basra Körfezi’ndeki Ebu Musa, Büyük Tunb ve Küçük Tunb adaları ile ilgili olarak sorunun uluslararası hukuk ve ikili müzakere ile çözülmesi gerektiği vurgulanmıştı.
İran ile BAE arasında Körfez’de 3 ada tartışması
Basra Körfezi’nde yer alan Ebu Musa, Büyük Tunb ve Küçük Tunb adaları İran ile BAE arasında hala tartışmalı bir konu olarak yer alıyor. BAE’nin İngiltere’den bağımsız olduğu 1971 yılında söz konusu adaları fiilen işgal eden ve adalar üzerindeki hakimiyetinin tarihsel olarak çok eskilere dayandığı tezini ileri süren İran, adaların geçici olarak 1903’te İngilizlerin eline geçtiğini ve 1971’de iade edildiğini, dolayısıyla "1971’de henüz kurulmamış olan BAE’nin egemenlik iddiasında bulunamayacağını" savunuyor.
BAE ve İran arasında hala çözüme kavuşturulamamış bir konu olan Hürmüz Boğazı’na yakınlığı ve bölgedeki petrol potansiyeli sebebiyle önemi artan adalar hakkında daha önce Tahran yönetimi, "bazı yanlış anlamaların giderilmesi" gerekçesiyle bu ülkeye müzakere çağrısı yapmıştı. BAE, adalardaki hak iddiası doğrultusunda Arap ülkeleri ve uluslararası kuruluşlar nezdinde girişimlerde bulunuyor. Ebu Musa, Büyük Tunb ve Küçük Tunb adaları, 1971 yılından bu yana İran’ın hakimiyetinde bulunuyor.
