Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, bina deprem testi olarak bilinen “Yapıların Performans Değerlendirmesi” hizmetini genişleterek vermeye devam ediyor.
Son olarak Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından gündeme gelen bina güvenliği ve sağlamlığı konularının ardından, Türkiye genelinde binalarını kontrol ettirmek isteyen vatandaşların sayısı her geçen gün artıyor. BUÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden yapılan açıklamada yıllardır verilen Yapıların Performans Değerlendirmesi hizmetinin genişletilmiş olarak sürdürüldüğü ifade edildi. Üniversite, bünyesinde görev yapan deneyimli akademisyen ve bilim insanlarının tam güvence ile yürüttüğü deprem testi çalışmaları konusunda bilgilendirme metni paylaştı.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Yürürlükte olan yönetmeliklere göre binalar için yapısal güvenlik iki şekilde belirlenmektedir. Birinci uygulama, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun gereği Riskli yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar çerçevesinde gerçekleştirilen risk değerlendirilmesi. Bu risk değerlendirilmesi uygulamada “Kentsel Dönüşüm” olarak da bilinmektedir. Kat maliklerinin başvurusu ile gerçekleşen bu inceleme sonucunda binanın riskli çıkması durumunda binanın yıkılması gerekli olmakta, devletin sunduğu desteklerden yararlanma imkanı olmaktadır. Bu uygulama tek bir binadan ziyade bir arada bulunan çok sayıda bina için uygun olmaktadır. Binanın kritik kat olarak adlandırılan katından bina boyutlarına ve eleman sayısına göre kolon veya perdeden belirli sayılarda karot alınarak beton dayanımı, beton örtüsünü sıyrılarak da donatı miktar ve konumu belirlenmektedir. Dolayısıyla bu risk belirlemede binanın sadece kritik kat olarak seçilen katında işlemler gerçekleştirilmektedir. İkinci uygulama ise Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’ne göre binanın depreme göre performansının belirlenmesi. Tüm binanın toptan değerlendirilmesini içermektedir. Bu çerçevede ilk olarak binadan bilgi toplanmaktadır. Binalardan bilgi toplanması çerçevesinde daha önce yapılmış çalışmalardan da yararlanarak gerçekleştirilecek işlemler, zemin özelliklerinin belirlenmesi, bina geometrisinin belirlenmesi, yapısal sistemin tanımlanması, temel sisteminin belirlenmesi, mevcut hasar durumunun değerlendirilmesi, daha önce yapılmış olan değişiklik veya onarımların belirlenmesi, eleman boyutlarının belirlenmesi, malzeme özelliklerinin tespiti (kolon veya perdeden karot alınması, her katta belirli yapı elemanlarında beton örtüsünü sıyırarak donatı tespiti), sahada derlenen tüm bu bilgilerin binanın varsa projesine uygunluğunun kontrolüdür. Belirtilen incelemelerden elde edilen veriler kullanılarak binanın bilgisayar ortamında modellenmesi gerçekleştirilmektedir. Bina modeli oluşturulduktan sonra bina özelliklerine ve fonksiyonuna bağlı olarak yönetmelikte öngörülen hesap yöntemine göre Binanın Deprem performans analizi gerçekleştirilmektedir. Bu analiz sonucuna göre binanın yönetmelikte öngörülen deprem için yeterli performansa sahip olup olmadığı belirlenmektedir. Performansının yeterli olması durumunda bu durum raporlanmaktadır. Performansının yetersiz olması durumunda ise güçlendirme projesi hazırlanmaktadır. Güçlendirme projesinin maliyetine göre binayı yıkıp yeniden yapma ya da binayı güçlendirme seçenekleri irdelenmektedir. Sunulan iki seçenekte de binada az da olsa tahribat yapılmakta ve sonrasında bunlar onarılmaktadır. Birinci uygulama sonucunda binanın riskli olup olmadığı, ikinci uygulamada ise binanın deprem güvenliğinin yeterli olup olmadığı net olarak belirlenmekte olduğu. Bunların dışında da tahribatsız yöntemler kullanılarak yani binaya hiç zarar vermeden malzeme özellikleri tahmini olarak belirlenebilir. Ancak buradan hazırlanacak rapor yönetmeliklere uygun net kararları içermeyecektir. Sadece binanın durumu ile ilgili olarak malikler ya da kiracılar binaların yapısal güvenliğini yaklaşık olarak öğrenebileceklerdir. Bu ön rapora göre güçlendirme gerekli çıkması halinde detaylı incelemeye geçilmek durumunda kalınabilir. Uygulamada depremlerden sonra genellikle ortaya çıkan binanın titreşimini ölçerek ya da radarla tarayarak deprem testi yapıyoruz diyenler vatandaşımızı kandırmaktadır. Bursa Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği bu hizmetlerin yanında özel firmaların hazırlamış olduğu raporlara üniversite onayı niteliğinde danışmanlık hizmeti de vermektedir. Bu hizmetler için Bursa Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığı’na dilekçe ile veya mail yoluyla (insaat@uludag.edu.tr) başvurulması gerekmektedir.”
7.7 ° / 0.7 °
