Avukat Kürşat Hardal, kişilerin bilgileri dışında adlarına açılan GSM hatları ve satın alınan telefonların başlarına büyük dertler açabileceğini söyledi.
Özellikle suç örgütleri ellerine geçirdikleri kimlik fotokopileriyle açtıkları GSM hatları ve satın aldıkları telefonlarla suç işleyerek, vatandaşların büyük mağduriyetler yaşamasına neden olabiliyorlar. Avukat Kürşat Hardal, kişilerin bilgileri dışında üzerlerinde hat veya IMEI kaydı bulunup bulunmadığını kolaylıkla öğrenip, bu hat ve IMEI’leri iptal ettirebileceklerini belirterek, “Üzerinizde hat olup olmadığını e-Devlet üzerinden çok rahat bir şekilde öğrenebilirsiniz. ‘Mobil hat sorgulama’ bölümünden kendi üzerlerine kayıtlı GSM operatörlerine ilişkin hatların sorgusunu yapabilirler. Kişinin kendi bilgisi dışında açılan bir hat varsa ilgili GSM operatörüne başvuru yapmalı ve hat iptali uygulanmalıdır” dedi.
“Suç duyurusunda bulunmalısınız”
Hardal, e-Devlet üzerinden yapılan sorgulamada kişinin üzerinde bilgisi dışında açılan hat veya IMEI kaydı tespit etmesi halinde mutlaka suç duyurusunda bulunması gerektiğini ifade ederek, “Bu kişilerin adli mercilere başvuru yapıp suç duyurusunda bulunmaları gerekir. Şöyle açıklıyayım; sizin bilginiz dışında üzerinize açılmış olan bir hat varsa ve siz buna ilişkin bir işlem yapmadıysanız bu hat üzerinden bir suç işlenmesi halinde kendinizi hukuki ve cezai yaptırımlarla karşı karşıya bulabilirsiniz. Mesela üzerinize kayıtlı hat ile bir dolandırıcılık, hakaret, tehdit veya şantaj gibi suçlar işlenirse bu suçun hukuki ve cezai yaptırım boyutuyla karşı karşıya kalabilirsiniz. Ayrıca bu hat üzerinden herhangi bir alışveriş yapılması veya herhangi bir başka işlem üzerinden borçlandırma durumuna sokulması halinde borçlu konumuna düşebilirsiniz” dedi.
Korsan IMEI’lere dikkat
Avukat Kürşat Hardal, bir cihazda farklı bir cihaza ait IMEI numarası tespit edilmesi halinde ciddi sorunlar yaşanabileceğine vurgu yaparak, “Hepimizin Türk vatandaşı olmamızdan kaynaklı bir T.C. kimlik numaramız var. IMEI numarası da Türkiye nezdinde bir telefonun T.C. kimlik numarasıdır. Yani telefonumuzu veya cihazımızı tanımamızı sağlayan ve aktif şekilde kullanmamızı sağlayan bir numaradır. Başka bir telefonun IMEI kaydı başka bir telefona yapıldığı takdirde büyük sorunlarla karşı karşıya kalınır. Kişinin kendi bilgisi dışında açılan bir IMEI kaydı varsa BTK’ya başvuru yaparak IMEI kaydının kişinin üzerinden iptal edilmesi gerekir. Ve adli mercilere başvuru yapılarak suç duyurusunda bulunulması gerekir. IMEI kaydı genellikle yurt dışından gelen cihazlarda bu sorun sık sık karşımıza çıkıyor. IMEI kaydı yurt dışından yasal olmayan yollarla getirilen telefonlar ya da yurt dışına gidip geldiğinizde yasal olarak telefon satın alıp, Türkiye’de kullanmak istiyorsunuz. Bunun kaydını yaptırdınız ama sizin bilginiz dışında yapılmış kayıt varsa ve sizde bir işlem yapmazsanız yine aynı şekilde hukuki ve cezai yaptırımlarla karşılaşabilirsiniz. Çünkü kayıtlı cihaz üzerinden bir suça karışılması halinde bu suçla karşı karşıya kalacaksınız” dedi.
"Kimlik ve pasaport bilgilerini paylaşmayın"
Hardal, ele geçirilen kimlik veya pasaport bilgilerinden hat çıkartılabildiğini açıklayarak, “Genellikle IMEI ve hat kaydı usulsüz olarak sizin güvenilmeyecek yerlere kimlik veya pasaport bilgilerinizi paylaşmanız sebebiyle olur. Kimlik veya pasaport suretinizi güvenmediğiniz veya güvenilir olmayan yerlerle paylaşmanız halinde adınıza sahte imzalarla IMEI veya hat açılabilir. Üzerinize kayıtlı hat ve IMEİ kaydı sorgusu çok rahat bir şekilde e-Devlet üzerinden yapılmakta. Bu sebeple tavsiyem şudur ki; kimlik ve pasaport bilgilerinizi güvenmediğiniz yerlerle paylaşmayın. Daha sonra belirli aralıklarla e-Devlet üzerinden IMEI kaydı ve hat sorgulama yaparak usulsüz bir işlem görmeniz halinde ilgili mercilere başvuru yapmanız gerek“ dedi.
"Hapse girebilirsiniz"
Hardal, kişilerin bilgisi dışında adıa açılan bir hat ile işlenecek suçun boyutuna göre kişinin hapse dahi girebileceğini açıklayarak şunları söyledi:
“IMEI veya hat kaydında işlenen suç ile alakalı olarak ceza aralığı değişmekte. Mesela bir dolandırıcılık eylemine karışırsanız farklı bir suç aralığı ile karşı karşıya kalacaksınız. Hakaret veya tehdit eylemine karışırsanız bambaşka bir suç aralığıyla karşı karşıya kalacaksınız. Bu tarz yasal olmayan IMEI veya hat kayıtlarına genellikle terör suçlarıyla da karşı karşıya kalınıyor. Böyle bir olay karşısında yüksek cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalabilirsiniz. IMEI kayıtlarınızı öncelikle e-Devlet ya da BTK üzerinden yapmanızı tavsiye ederim. Çünkü kaçak yüklenen IMEI kayıtları bir süreden sonra inaktif hale geldiği için telefonu bundan sonra kullanamama gibi bir durum söz konusu oluyor. Bu sebeple e-Devlet ya da BTK üzerinden yasal olarak başvuru yaptığınız taktirde yurt dışından getirmiş olduğunuz cihazları Türkiye’de kullanım hakkına sahipsiniz. Kaçak IMEI kaydından sonra eski telefonlara ait IMEI kayıtları yeni telefonlara yükleniyor. Şu şekilde örnek vermek gerekirse başka birinin T.C. kimlik numarasını kullanıyorsunuz. Daha sonra onun tespit edilmesi halinde IMEI kaydınız otomatik olarak iptal ediliyor.”
Kaçak telefonlarda yaygın
Cep telefonu ticareti yapan Cengizhan Eker ise, genellikle yurda kaçak getirilen telefonların yurt içerisinde aktif hale getirilmesi için IMEI değişikliğine başvurulduğunu belirterek, tüketicileri şu hususlarda uyardı:
“Açıkçası yurt dışı cihaz piyasada bayağı fazlalaştı. Cihaz alınırken IMEI numarasını kesin kontrol etmeleri gerekiyor. Çünkü farklı bir IMEI attığı için bu hem telefoncu adına hem de alan kişi açısından sıkıntı oluyor. Ürünün kutusunun ve faturasının olmasına dikkat etsinler. Cihazın IMEI numarası ile faturadaki IMEI numarasının birbiri ile aynı olması gerekiyor. Karşısındaki kişinin güvenilirliğine bakması önemli. Devletin buna bir çözüm bulması gerekiyor. Bizde satılan 10 bin liralık bir cihaz yurt dışında cihazın vergi ve KDV’si olmadığı için 5 bin liraya alınıyor, fiyat yarı yarıya düşüyor. Devlette buna bir kolaylık sağlarsa, fiyatları biraz daha uyguna çekerse kimse yurt dışı cihazı talep etmez. Yurt dışı cihaz kullanırlarsa faturalı bir cihazın IMEI numarası klonlanır. İki taraf için de sıkıntı olur. Adam 15 bin lira cihaza para veriyor. Farklı biri rastgele bir IMEI giriyor, adamın faturalı cihazı kapanıyor. Müşteriler telefon alırken önce faturasını, IMEI numarasını ve cihazın yurt içi olup olmadığını kontrol etsinler. Basit bir işlem. IMEI sorgulandıktan sonra cihazın ne olduğu belli olur.”
