Bendimahi çayı kurudu
Van’da inci kefalinin en önemli üreme noktalarından biri olan Bendimahi Çayı, bu yıl kuraklık nedeniyle ve yanlış tarla sulama sonucu tamamen kurudu.
Van Gölü’nde yaşayan ve her yıl 15 Nisan-15 Temmuz’da suyun akışının tersine yüzerek yumurtalarını tatlı sulara bırakan inci kefalinin göç yolculuğunun sonuna gelindi. Neslini sürdürebilmek için karşısına çıkan engelleri aşmaya çalışan binlerce balık, bu yıl kuraklıkla da mücadele ediyor. Endemik bir tür olan ve sadece Van Gölü’nde yaşayan inci kefali yumurtlamak için 3 ay sürecek göç yolculuğunun sonuna gelindi. 3 ay boyunca tuzlu ve sodalı olan Van Gölü’nü besleyen akarsu ve derelerdeki tatlı sularda yaşayacak olan balıkları bu yıl büyük bir tehlike bekliyor. Aşırı buharlaşma, artan kuraklıkla beraber yanlış tarla sulamayla birlikte balıkların hayat bulduğu ve çoğaldığı birçok dere tamamen kurudu, birçoğunda da önemli bir su kaybı yaşıyor. Bu derelerin başında bulunan ve Muradiye ilçesi sınırların yer alan Bendimahi Çayı tamamen kururken, balıkların Van Gölü’ne dönüşleri tehlikeye girdi.
“Maalesef Bendimahi Çayı’nın yatağında tek damla su yok”
Van YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, “Şuan bulunduğumuz nokta her hangi bir stabilize yol değil. Bu Van Gölü’ne dökülen en büyük akarsulardan biri olan Bendimahi Çayı. Gördüğünüz gibi çay tamamen kurumuş vaziyette ve inci kefalinin üreme dönemindeyiz. Gölden gelen inci kefalleri yukarı çıkıp yumurtalarını bırakacak, yumurtadan çıkan inci kefalleri de Van Gölü’ne dönecek. Akarsuyun gölden itibaren yukarıya doğru 23. kilometresinde bulunan sulama regülatöründen akarsu yatağındaki bütün su, tarlaları sulama amaçlı kesildi. İnci kefali ülkemizde iç sularda avcılık yönünde elde edilen toplam ürünün tek başına üçte birlik bölümünü karşılıyor. Endemik bir tür ve yalnızca bu havzada yaşıyor. Üreme dönemindeyiz ve maalesef Bendimahi Çayı’nın yatağında tek damla su yok. Hem ekolojik, hem de ekonomik yönden önemli bir tür olan İnci kefalinin varlığının devam edebilmesi, üreme döneminde akarsu yataklarında su olmasına bağlı. Eğer önümüzdeki yıllarda da inci kefalini Van Gölü’nde görmek istiyorsak balıktan geçimini sağlayan binlerce insanın geçim kaynağının teminat altında olmasını istiyorsak maalesef bu görüntüleri görmememiz lazım. Gördüğünüz gibi kilometrelerce uzunluğundaki dere yatağı tamamen kup kuru. Acilen, ivedilikle akarsu yatağına su bırakılması gerekiyor. Biz sulama regülatürendeki bütün kapakları kapatıyoruz akarsu yatağındaki bütün suyu sulamaya kesiyoruz. Böyle bir su yönetimi olmaz. Bu yanlış bir su yönetimi. Dolayısıyla önümüzdeki yıllarda bu krizin daha da büyümemesi için akarsuyun yukarısında bulunan inci kefallerinin Van Gölü’ne anavatanlarına ulaşabilmesi için buralara tekrardan su verilmesi gerekiyor” diye konuştu.
