Antalya’nın İbradı ilçesi Ormana Mahallesinde yaklaşık 250 dönüm üzüm bağı bozularak pekmez yapılıyor. Bağ bozumu ve pekmez dönemi Eylül ayının ikinci haftasından itibaren başlayıp, ay sonuna kadar devam ediyor. Bakır tavalarda kızgın ateşte 4-5 saat kaynıyor kilogramı 100 liradan satılıyor.
Antalya’nın düğmeli evlerinin yanı sıra üzümü ile de meşhur olan Ormana Mahallesinde düğmeli evlerin arasında bağ bozumu ve pekmez dönemi eylül ayının ikinci haftasından itibaren başlıyor. Topladıkları üzümlerin bir kısmını pekmez yapan üreticiler, katkısız ve organik pekmez üretiminin emek isteyen ve uzun uğraş gerektiren çok zahmetli bir iş olduğunu dile getiriyor.
Üreticilerin özenle topladığı üzümler, çeşitli aşamalardan geçirildikten sonra özel olarak hazırlanan ocaklarda bakır kazanlara ve tavalara konularak kaynatılıyor. Pekmezin kilogramı 100 liraya satışa sunuluyor.
"Oldukça zahmetli"
Üzüm yetiştiricileri pekmez zamanı öncelikle bağlardan üzüm toplamakla başlıyor. Toplanan üzümler daha sonra özel yapılan şırana ismi verilen havuzlara konularak saatler süren bir ezme işleminden geçiriliyor. Ezme işleminin ardından kazanlara konulan üzüm suları, içerisine karıştırılan özel bir toprakla yüksek ateşte 4-5 saat kaynatıyor. Kaynatılan şıralar ise yaklaşık 4-5 saat bekletildikten sonra süzülerek tavalara alınıp yeniden yüksek ateşte 4-5 saat kaynatılıyor ve sofralık pekmez haline getiriliyor. Yaklaşık 5 kilogram üzümden ise 1 kilogram pekmez elde ediliyor.
İbradı ilçesi Ormana mahallesin 4 dönüm arazide bağcılıkla uğraşan Tolga Özgüven, Ormana’nın bağlarının atalarından kalan asırlık çavuş üzümü, dimrit, areli, ve büzgülü gibi çeşitler olduğunu söyledi.
Ormana’nın bağlarının eski sistem bağlar olduğunu söyleyen özgüven, "Bizim bağlarımız telli değil baranı usulü ile tek tek direklere bağlanmış teveklerdir. Bizim burada sofralık üzüm olarak ince kabuklu çok lezzetli üzüm çeşitlerimiz vardır. Bunlardan direk satışta yapıyoruz ama esas pekmez üretimi çok olur. Pekmez zamanı sokaklarda kazanlarda pekmez bütün bir gece boyunca kaynatılır. Çok sağlıklı lezzetli üzüm pekmezi elde ederiz. Bu sene her ne kadar kurakta geçmiş olsa yine 4 dönüm bağımdan 2 ton üzüm hasatımız oldu" diye ifade etti.
“Festival düzenleniyor”
Ormana Mahalle Muhtarı Fikret Canbaş Ormana’da yaklaşık 250 dönüm arazide asırlık üzüm bağlarının olduğunu belirterek “Ormana’nın üzümü ince kabuklu ve suludur. Aroması ise çok lezzetlidir. Asırlık Çavuş, Ereğli ve Dimrit üzümü diye geçer. Üzüm bağlarımızdan elde edilen üzümlerden pekmez yapıyoruz. Zaten Ormana’nın üzümleri pekmez olunca bir ayda yok satar” dedi
İstanbul’da yaşayan Naime İnan, annesine bağ bozumu ve pekmez yapımına yardım etmek için her yıl Ormana mahallesine geldiğini söyledi. Kendisinin normalde İstanbul’da oturduğunu söyleyen İnan, “Her yıl bağ bozumu zamanı anneme pekmez yapımına yardım etmek için Ormana’ya geliyorum. Bağ bozumu yalnız olmaz. Mutlaka yardımlaşma ile oluyor. Annem ve babam yaşlı olduğu için onlara yardıma geliyorum” dedi.
“Yardımlaşma olmadan olmaz”
Bağ bozumunun mutlaka yardımlaşma ile yapıldığını dikkat çeken İnan, “Önce bağdan kestiğimiz üzümleri eve getiriyoruz. Daha sonra şarahmana dediğimiz yerde üzümün suyunu, yani şırasını çıkarıyoruz. Çıkan şıralarını kazanlara aktarıyoruz. Kazana meşe külü dökerek savura savura tatlandırıyoruz. Kaynadıktan sonra kül dibine oturuyor. Şıra durulduktan sonra şırasını süzerek pekmez tavasına aktarıyoruz. Bakır tavalarda kızgın ateşte 4-5 saat kaynatıyoruz ve pekmez köpürünce pekmezin kıvamına geldiğini anlıyoruz. Çok zahmetli bir iş. Pekmez kaynamaya başlayınca kesinlikle başından ayrılamıyorsun. Kızgın ateşte kaynadığı için taşma riski vardır. Pekmez kıvamına gelince tavaları indiririz” dedi.
“1 kilogramı 100 lira”
Ormana’da üzüm yetiştiricisi Ramazan Arı, bağ bozumunu gerçekleştirdiklerini ve elde ettikleri üzümden ise pekmez yaptıklarını söyledi. Ormana’nın üzümlerinin meşhur olduğunu söyleyen Arı, “Ormana’nın hem üzümü, hem de pekmezi meşhurdur. Pazarlama sorunumuz yoktur. Zaten müşterilerimiz her zaman hazırdır. Yaklaşık 5 kilogram üzümden bir kilogram pekmez oluyor. Bu yıl ise pekmezin bir kilogramını 100 liradan satacağız” dedi.
