Şimdiye kadar güvenlik nedeniyle gidilemeyen yaylalarda artık arıcılar faalıyet gösterirken, kadın arıcıların sayısı da giderek artıyor. Geçtiğimiz yıl kentte 152 bin arılı kovan ile 920 aktif işletme bulunduğu Van'da bu yıl 164 bin arılı kovan ile 960 aktif işletme bal üretimi yapıyor. Gevaş Bal Üreticileri Birliği Başkanı Fırat Çenberlitaş, verilen devlet desteklerinin ve huzur ortamının katkısının büyük olduğunu söyledi.
Yüksek rakımlı yaylaları ve zengin bitki örtüsüyle arıcılık için önemli bir yere sahip olan Van ve çevresinde son yıllardaki huzur ortamı ve devlet destekleri ile arıcı sayısı arttı. Daha önceki yıllarda birçok yaylaya gidemeyen arıcılar artık potansiyeli oldukça yüksek olan arazilere ilkbahar aylarıyla birlikte kovanlarını kurup sonbahar aylarında ise bin bir emekle ürettikleri balların hasadını yapıyor. Türkiye'nin önemli bal üretim merkezlerinden biri olan Van'da, geçtiğimiz yıl 152 bin arılı kovan sayısı 164 bine yükselirken, bal üretimi de arttı. Gevaş Bal Üreticileri Birliği Başkanı Fırat Çenberlitaş, coğrafyanın bitki florasının çok zengin olduğunu ve kimyasal girdilerin olmamasından dolayı organik arıcılık için çok elverişli olduğunu, devlet destekleriyle arıcılığın her geçen gün bölgede arttığını söyledi.
KADIN ARICI SAYISI ARTIYOR
Önceki yıllarda erkek mesleği olarak görülen ve sayıları oldukça az olan kadın arıcılar artık bölgede görünür olmaya başladı. Bunun için Gevaş İlçesi'nde kurulan Artos Kadın Kooperatifi ise 7 kadın ile arıcılığa başlarken, Van genelinde ise 100'e yakın kadın arıcılık yapmaya devam ediyor. Bölgenin yüksek rakımlı zirvelerinde özellikle organik bal üretimi yapan kadınlar projeler hazırlayıp bu işi yapmak isteyen kadınlara da öncü oluyor. Kadınların hazırladığı, "Organik Arı Ürünleri Paketlenmesi İşlenmesi Projesi" Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü tarafından Doğu Anadolu kalkınma Ajansı koordinasyonunda gerçekleştirilen 2023 Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı kapsamında destek almaya hak kazandı ve proje kapsamında paketleme tesisini de yıl sonunda açılması hedefleniyor. Tesiste, Gevaş ilçesinde üretilen organik bal, arı sütü, polen, propolis ve arı ekmeği gibi arı ürünleri işlenip paketlenecek.
DESTEKLER SAYIYI ARTIRDI
Çenberlitaş, "Geçtiğimiz yıl Van Valiliği ve Van Büyükşehir Belediyesi ile birlikte ortak bir proje hazırladık. Balda kimliklendirme projesi yaptık. Bu projenin sonucunda dünyanın en iyi balı olarak adlandırılan Yeni Zelanda Balından daha iyi bir bal ürettiğimiz analiz sonuçlarında ortaya çıktı. Bölge arıcılık için çok uygun bir bölge ve artık huzur ortamı ile birlikte devlet teşvikleri de var. Van'da 261 arıcı, toplam 65 bin boş arı kovanı, karavan bunun yanı sıra makine ekipman desteğini Tarım Kırsal Kalkınma Destekleme Kuruluşu'ndan (TKDK) aldılar. Tabi böyle olunca hem erkek hem de kadınları bu işe teşvik etti. 2010 yıllarında Van'da aktif arıcı işletme sayısı 550', şuan ise 960'a yükseldi. Yıllık bal üretimimiz de 2 milyon 400'lere ulaştı" diye konuştu.
"BALIMIZI KADIN ELİYLE DÜNYAYA DUYURMAYA ÇALIŞIYORUZ"
Artos Kadın Kooperatifi Başkanı Songül Güleç ise yüksek rakımlı bölgelerde organik bal üretimi yaptıklarını söyledi. Hayata geçirdikleri "Uzman Eller" projesi kapsamında aldıkları destek ile arıların sayısını çoğalttıklarını anlatan Güleç, "Şuan DAKA desteğiyle bölgemizde bal paketleme tesisi kuruyoruz. Bu tesis ile ballarımızın kalitesini dünya çapında duyurmayı hedefliyoruz. Prolin değerimiz 1200 olan ballarımızı iddia ediyoruz ki dünyada en kaliteli bal diye bal paketleme tesisinde paketleyip satışa sunmayı hedefliyoruz. Şu an kadın arıcılar olarak pembe maskelerimiz ile üretim yapıyoruz. Hedefimiz bu sayıyı yükseltip yıl içinde 50 kadını bal paketleme tesisimize almayı hedefliyoruz. Bu bal paketleme tesisimizde sadece kadınlar çalışacak." dedi.