SAĞLIK BAKANLIĞI'NDAN MAYMUN ÇİÇEĞİ REHBERİ YAYINLANDI
Dünya Sağlık Örgütü'nün Maymun Çiçeği virüsünün yayılmasını "uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumu" olarak tanımlamasının ardından, Sağlık Bakanlığı 2024 yılı M Çiçeği (mpox) Rehberi'ni kamuoyu ile paylaştı. Maymun Çiçeği (Mpox) hastalığı tüm dünyada hızla yayılmaya devam ediyor.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ HIRSLA YAYILIYOR
Maymun Çiçeği virüsü 13'ü Afrika olmak üzere toplamda 16 ülkede görülmüş durumda. Afrika'daki 13 ülkede vakaların sayısı 17,541 olarak belirlenirken, 517 kişinin bu hastalık nedeniyle hayatını kaybettiği bildirildi.
DSÖ "MPOX" İSMİNİ KABUL ETTİ
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), "maymun çiçeği hastalığı" ismini, 2022'de ırkçılık ve ayrımcılık endişeleri nedeniyle "mpox" olarak değiştirdiğini açıkladı.
HAYVANLARDAN İNSANLARA GEÇEN BİR HASTALIK
M-Çiçeği, öncelikle Orta ve Batı Afrika'nın tropikal yağmur ormanlarında endemik olarak görülen ve zaman zaman diğer bölgelere yayılan, nadir rastlanan viral bir zoonotik hastalıktır.
BELİRTİLER NELERDİR?
Hastalık ateş, halsizlik, yorgunluk, baş ağrısı, kızarıklık ve büyümüş lenf nodları ile kendini gösteriyor ve bazı tıbbi komplikasyonlara neden olabiliyor. Belirtiler genelde 2-4 hafta arasında devam ederek kendi kendine sınırlanabilir; ancak bazı durumlarda ağır vakalara yol açabilir. Bazı bölgelerde fatalite oranları %10'a kadar çıkabilmektedir.
ÇİÇEK HASTALIĞI İÇİN KULLANILAN AŞILAR KORUMA SAĞLIYOR
M-Çiçeği döküntüleri, 1980 yılında eradike edilen çiçek hastalığına benziyor ve çiçek hastalığına karşı geliştirilmiş aşılar M-Çiçeği'ne karşı belli oranda koruma sağlıyor. Ayrıca çiçek hastalığının tedavisi için geliştirilmiş antiviral ajanlar, M-Çiçeği tedavisi için de kullanılabilmektedir.
HANGİ HAYVANLARDAN BULAŞIR?
M-Çiçeği virüsü ip sincapları, ağaç sincapları, Gambiya keseli sıçanları, fındık fareleri, primatlar gibi çeşitli hayvan türlerini etkileyebilir. Bu hayvan türleri arasında henüz net bir doğal rezervuar tanımlanamamış olup, virüsün nasıl yayıldığı konusunda belirsizlikler sürmektedir.
NASIL BULAŞIR?
Hayvanlardan insana bulaş genellikle enfekte hayvanlarla doğrudan temas veya ısırık yoluyla gerçekleşir. İnsandan insana bulaş içinse uzun süreli yakın temas gereklidir. Bir kişinin enfekte sıvıları ile temas, lezyonları ile bütünlüğü bozulmuş deri veya mukozalar aracılığıyla doğrudan temas veya enfekte nesnelerle yapılan yakın temas virüsün yayılmasında etkilidir.
BELİRTİLER NE ZAMAN ORTAYA ÇIKAR?
M-Çiçeği'nin kuluçka süresi genellikle 6-14 gün arasında, ancak bulaşma şekline göre değişkenlik gösterebilir.
İLK NE ZAMAN ORTAYA ÇIKTI?
Maymun Çiçeği virüsü 1958 yılında ilk kez Danimarka'da laboratuvar maymunlarında keşfedildi. 1970 yılından sonra, 11 Afrika ülkesinde insanlarda da aynı hastalık bildirilmeye başlandı.
AFRİKA DIŞINDA YAYILIM
2003 yılında ABD'de kaydedilen ilk Afrika dışı salgın, 70'in üzerinde vaka ile tespit edildi. Maymun Çiçeği virüsü ayrıca farklı yıllarda İsrail, Birleşik Krallık ve Singapur gibi ülkelerde de görüldü. 2022 yılı Mayıs ayında ise 100'den fazla ülkede çeşitli vakalar rapor edildi. Avrupa'da belirlenen vaka kümeleri ve ABD Massachusetts'te ortaya çıkan vaka, çok uluslu bir salgının parçası olarak değerlendiriliyor. Mayıs 2022'de, Avrupa'da Portekiz, İspanya ve Birleşik Krallık'ta çok sayıda vaka rapor edildi. Bu vakalar çoğunlukla erkeklerle seks yapan erkeklerde görüldü ve cinsel aktivite sırasında yakın temas nedeniyle belli gruplar arasında yayılım gözlendi.