Van YYÜ Yaban Hayvanları Koruma ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürü Prof. Dr. Lokman Aslan, küresel ısınma ve insan eliyle beslenme alışkanlığı değişen ayıların kış uykusuna yatmadığını belirterek, “Böyle giderse önümüzdeki yıllarda ayılarla insan çatışması hakkında çok habere denk geleceğiz” dedi.
Van Gölü Havzası el değmemiş coğrafyasıyla çok sayıda yaban hayvanına ev sahipliği yapıyor. Havzada Van, Bitlis ve Hakkari illerinin kırsal bölgelerinde çok sayıda bozayı türü yaşıyor. Havaların soğumasıyla birlikte kış uykusuna uyuması gereken ayıların ise son yıllarda kış uykusuna uyumaması veya geç uyuması bilim insanlarını endişelendirmeye başladı. Konuya ilişkin çalışma yapan Yaban Hayvanları Koruma ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürü Prof. Dr. Aslan, küresel ısınmayla birlikte yılın 12 ayı yiyeceğe ulaşabilen ayıların kış uykusuna uyumayacağını bildirdi.
Durumun böyle devam etmesiyle bir süre sonra yiyecek bulamayan ayıların yaşam alanlarına inerek insanlara tehlike oluşturacağına dikkat çeken Prof. Dr. Aslan, ayılara yiyecek verilmemesi ve beslenme alışkanlığına müdahale edilmemesi gerektiğinin altını çizdi.
“Ayılar Van Gölü Havzasında yerleşik olarak yaşıyor”
Konuya ilişkin konuşan Prof. Dr. Aslan, Van Gölü Havzası’nda ekolojik dengenin bozulmadan ileriye aktarılması konusunda çalışmalar yaptıklarını belirtti. Bozulmamış yapısından dolayı Van Gölü Havzası’nda birçok hayvanın barındığını ifade eden Prof. Dr. Aslan, “Havza, bazı hayvanlara ev sahipliği yaparken, bazı hayvanlar için de istasyon görevi görmektedir. Ayılar Van Gölü Havzasında yerleşik olarak yaşayan bir canlı türüdür. Havzada genellikle bozayı türü yaşamaktadır. Van’ın Özalp, Çaldıran, Başkale ve Gevaş ilçelerinde ile Hakkari ve Bitlis illerinde yaşayan ayı aileleri mevcuttur. Ayılar sıcakkanlı hayvan olmalarına rağmen kış uykusuna yatabilen hayvanlardır. Ayının yanı sıra fare, kirpi ve yılan türleri de kış uykusuna yatarlar. Ancak bu konuda en çok bilinen hayvanlar ayılardır” şeklinde konuştu.
“Yılın 12 ayı yiyeceğe ulaşan bir ayı kış uykusuna yatmaz”
Ayıların sıcak aylarda beslenip yağlandığını ve kış aylarında 4 ila 7 aylık bir süreçte inlerine giderek metabolizmasını yavaşlatarak, kış uykusuna uyuduğunu dile getiren Aslan, “Ancak son yıllarda küresel ısınmaya ve yiyecek alışkanlığına bağlı olarak kış uykusunu gerçekleşmesinde gecikmeye başladılar. Bunun sebebi ise ekolojik dengenin bozulmasıdır. Eğer siz ayıya tamamen yiyecek verirseniz kış uykusuna yatmasına gerek kalmaz. Yılın 12 ayı yiyeceğe ulaşabileceği kanaatine varan bir ayı kış uykusuna yatmaz. Çöplerimizi doğada bulundurmamız, küresel ısınmadan dolayı kışın biraz daha sıcak geçmesi ve ayıların da gıdaya ulaşmasına bağlı olarak kış uykusunu 2-3 aya indirdiler” diye konuştu.
“Yiyecek aramak için insanlarla karşı karşıya gelecekler”
İnsanların yaban hayata müdahale etmesi ve ayıları beslemeye devam etmesi durumunda bir süre sonra yiyecek bulamayan ayının ise yiyecek aramak için insanlarla karşı karşıya geleceğini ifade eden Aslan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu durum çatışmanın başlayacağı zamanlardır. Yaban hayvanın ekolojik dengesini bozacak davranışlarda bulunmamak gerekiyor. Eğer yiyecek verilecekse bu da bir envanter çalışması yapılarak verilmelidir. Yaban hayvan insanlarla temas geçmemiş hayvanlardır. İnsanla temasa geçince evcilleştirme işlemi başlamıştır. Dolayısıyla yaban hayvanı da kendisini bu ortama hazırlar. Dolayısıyla yiyecek aramak için indiği yaşam alanlarında insanlar için tehlike oluşturur. İnsanlar hayvanların yaşadığı yerlere atıklarını bıraktıkları için gıda bulan ayılar, insanlarla temasa geçmeye başladı. Bu böyle giderse önümüzdeki yıllarda ayılarla insan çatışması hakkında çok habere denk geleceğiz. Bunun yaşamaması için ayıya yiyecek verilmemesi ve beslenme alışkanlığına müdahale edilmemesi gerekiyor.”
