İsmet İnönü Amerikan mandasını destekledi mi? Kapsül Tarih 32.Bölüm
Kapsül Tarih'in yeni bölümünde tarihçi Mustafa Armağan, eski başbakan ve cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün Amerikan mandası hakkındaki düşüncelerini, dönemin CHP'sinin buna yönelik politikalarını anlatıyor.
Tarihçi Mustafa Armağan'ın sunduğu 'Kapsül Tarih' programı, Ensonhaber YouTube kanalında devam ediyor.
Programın 32. bölümünde Armağan, Türkiye tarihinde tartışmalı konulardan olan "Amerikan mandasını İsmet İnönü istemiş miydi" sorusunu yanıtladı.
AMERİKAN MANDACILIĞI TÜRKİYE'DE NASIL GÖRÜLÜYORDU
Amerikan mandacılığı denince akla Halide Edip Adıvar, Ahmet Emin Yalman gibi isimler gelir. ABD mandacılığını savunanlar kötülenir, dışlanır, Milli mücadeleye zarar verdikleri söylenir. Çünkü Nutuk'ta öyle ifade edilmişti.
Ancak Cumhuriyet gazetesini kuran Yunus Nadi de Amerikan mandacılığını savunmuştu. Neden Cumhuriyet gazetesi bunu yazmıyor? Ama mandacılığıa karşıymış gibi rol oynuyor. Yanlışlarınızdan özür dileyebilmelisiniz.
Yüzüne tükürebilmeniz için Nazım Hikmet'in fotoğrafını yayınlıyoruz diyen, Sabahattin Ali dışarı çıktığında üzülen, Hitler taraftarlığını gündeme getiren Cumhuriyet gazetesidir.
Niçin bunları unutturuyorsunuz? Asıl Amerikan taraftarı, Cumhuriyet gazetesi ve CHP'dir. Özellikle de İsmet İnönü dönemi. İsmet İnönü, Amerikan mandıcısı olarak hem 1919'dan sonra hem de 1945 itibariyle tarihe geçmiş birisidir.
1945 yılında Türkiye, İngiliz kontrolünde ABD kontrolüne geçmiştir. Türkiye'de büyük törenler yapıldı. İstanbul'da hayat kadınlarının oturduğu semtler, Amerikan bahriyelileri için boyandı, güzel gösterildi. Bunların hepsini İsmet İnönü yaptı. Ancak bunu da Goebbels'ten öğrendikleri gibi Menderes'e attılar.
İSMET İNÖNÜ'NÜN KAZIM KARABEKİR'E YAZDIĞI MEKTUP
Kazım Karabekir'in İstiklal Harbimiz adlı kitabı kaynaktır. kazım Karabekir Paşa, İsmet İnönü'nün Harbiye'den arkadaşı. İnönü'yü Anadolu'da mücadeleye davet ediyor gitmiyor. Ta ki 23 Nisan'a çok az bir zaman kala Ankara'ya gidip, Milli mücadeleye geç olarak katılıyor.
Bütün bunları bize anlatan Kazım Karabekir, kitabında İsmet İnönü'nün yazdığı bir mektubu yayınlıyor:
Şimdi İstanbul'da belli başlı iki akım vardır. İngiliz ve Amerikan taraftarları. Eğer Amerika'nın Türkiye'ye gelmesi suya düşerse, İngilizlerin topraklarımızın bugünkü gibi bölüşümünü genişletmekten başka yapacakları bir şey kalmıyor. Fransızlar ve İtalyanlar buna karşı çıkmayacaktır.
Eğer Anadolu'da halkın Amerikalıları herkese tercih ettikleri zemininde Amerikan milletine başvurulsa çok faydası dokunulacak deniliyor ki ben de bu kanaatteyim. Yani ülkenin bütünlüğünü parçalamadan Amerikan kontrolüne emanet etmek, yaşayabilmek için tek katlanılır çare gibidir. Bu pazarlığın sürdüğü bir zamanda Amerika lehine ağırlık koymak gerekir diyor.
Kim diyor, İsmet İnönü.
O MEKTUP, KİTABININ YENİ BASKISINDAN ÇIKARILDI
Kazım Karabekir, 1919'da yazılan bu mektubu "İstiklal Harbimiz" kitabının arasına koydu ve herkesin bilmesini sağladı. İnönü düşmanı değil, ama hakikatin dostu. herkesin gerçeği bilmesini istedi.
Kitabın şu andaki yayıncısı, o belgeleri koymamıştır. O bankanın yayınevini itham ediyor. O belgeleri çıkarmaya ne hakkınız var? Tarihe karşı nasıl bir cinayet işlediğinizin farkında mısınız? Ama amacınız, İnönü'yü korumak.
Türkiye'deki milli eğitim faaliyetleri, Amerikalı uzmanlar tarafından düzenlendi. Bu mudur Türkçülük? Marshall yardımları 1948'de başladı. İnönü 27 Mayıs darbesinden bir ay kadar önce kendisi söyledi:
Türkiye'yi ABD ile buluşturan biziz.
ABD de bu mesajı aldı, 27 Mayıs askeri darbesinden sonra İsmet İnönü, silah zoruyla başbakan yapıldı. Kimmiş Amerikancı? Menderes mi? İnönü mü? Takdir sizin.
