Yıllardır kanalizasyon ve diğer atık suların arıtılmadan deşarj edildiği Van Gölü'nde yaşanan kirlilik sorunu çözülüyor. Van Büyükşehir Belediyesince hayata geçirilen "Merkez İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi" ve "Dip Çamuru Temizliği" projeleri Van Gölü'nü kirlilikten kurtaracak.
Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü'nde kirliliğe neden olan etkenlerin ortadan kaldırılması ve gelecek nesillere daha temiz bırakılması amacıyla Van Valiliği ve Büyükşehir Belediye Başkanlığı öncülüğünde çalışmalar yürütülüyor.
Bu kapsamda, yıllardır göle deşarj edilen kanalizasyon ve atık suların arıtılmasını sağlayan yaklaşık 180 milyon lira bütçeli Merkez İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi'ni inşa eden Van Büyükşehir Belediyesi, kentin 50 yıllık atık su arıtma ihtiyacını gidererek gölde kirliliğe neden olan en önemli sorunlardan birini çözdü.
Tuşba ilçesinde 14 hektarlık alana kurulan ve 5 Haziran 2021'de devreye alınan tesis sayesinde, günde yaklaşık 170 bin metreküp atık suyun temizlenerek göle aktarılması ve 70 ton çamurun bertaraf edilmesi sağlandı.
Büyükşehir Belediyesi, atık suların arıtılmadan göle deşarj edilmesi nedeniyle zeminde biriken balçık ve dip çamurunun temizlenmesi için de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının desteğiyle çalışma başlattı.
Gölün kıyı şeridinde 2 milyon 700 metreküp dip çamuru temizliği yapmayı hedefleyen belediye, şu ana kadar gölün zemininden 1 milyon 250 bin metreküp dip çamuru ve balçık çıkardı.
"Van Gölü korunarak geleceğe taşınması gereken bir doğa harikası"
Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Ozan Balcı, Van Gölü'nün ülkenin en önemli ekonomik ve kültürel değerlerinden biri olduğunu söyledi.
Van Gölü'nü gelecek kuşaklara daha temiz şekilde bırakmak istediklerini anlatan Balcı, "Van Gölü korunarak geleceğe taşınması gereken bir doğa harikası. Bu değeri korumak, kirlilikten arındırmak, kirlenmesini engellemek de bizim asli vazifemiz. Bu kapsamda, inşa ettiğimiz arıtma tesisimiz tam kapasite çalışıyor. Merkezimizdeki tüm alanları kapsama alanına aldık. Günlük 205 bin metreküp kapasitesi var. Günde 160-170 bin metreküp atık su arıtılıyor." dedi.
Muradiye, Saray ve Gürpınar ilçelerinde arıtma tesisleri inşa ettiklerini belirten Balcı, Bahçesaray, Çaldıran ve Özalp ilçelerinde de arıtma tesisi ihale işlemlerine başladıklarını dile getirdi.
Arıtma tesisleriyle gölde kirliliğe neden olan atık su sorununun ortadan kaldırıldığını vurgulayan Balcı, Van'daki tesise gelen atık suyun tamamının arıtıldıktan sonra temiz bir şekilde göle aktarıldığını ifade etti.
"1 milyon 250 bin metreküp dip çamuru çıkardık"
Van Gölü'nde dip çamur temizliğinin de devam ettiğini hatırlatan Balcı, şunları kaydetti:
"Şu ana kadar yaklaşık 1 milyon 250 bin metreküp dip çamuru çıkardık. Bu, Sayın Cumhurbaşkanımızın eşi Emine Erdoğan'ın himayelerinde başlatılan 'Van Gölü Havza Koruma Eylem Planı ve Uygulama Programı' kapsamında hazırlanan bir proje. Buna Valilik, Belediye ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız destek veriyor. Bunun yanında eğitimler veriyoruz. Kirlilik oluşturacak yerleri bertaraf ediyoruz. Kısacası Van Gölü bizim için bir değer, bu değeri korumak ve gelecek kuşaklara aktarmak bizim için büyük önem arz ediyor."
Merkez İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi nasıl çalışıyor
Tuşba ilçesinde 45 kişinin çalıştığı tesis, evsel veya endüstriyel kullanım sonucu ortaya çıkan atık suyun içindeki kirleticileri arındırmak amacıyla fiziksel, kimyasal ve biyolojik arıtma ünitelerini içeriyor.
Kanalizasyon şebekesiyle toplanan atık sular, boru hattıyla arıtma tesisine ulaştırılıyor. Mekanik temizlemeli ızgaralardan geçerek katı atıklardan arındırılan su, havalandırmalı kum ve yağ tutucu ünitelere iletiliyor. Kum, çakıl gibi malzemeler çöktürülerek tabandaki haznede toplanıyor ve kum seperatörlerine aktarılıyor. Suya verilen hava aracılığıyla yağ, gres gibi yüzücü malzemeler de yağ kanallarına taşınıp sistemden uzaklaştırılıyor.
Son çökeltme havuzunda, atık suyun dinlendirilmesi ve içindeki katı maddelerin tabana çökeltilmesi sağlanıyor. Havalandırma havuzlarında gelişen bakteriler, son çökeltme havuzlarında tabana çöküyor, arıtılan duru su ise dezenfeksiyon ünitesine iletiliyor.
Dezenfeksiyon işlemi ile arıtılan su, içinde kalan mikroorganizmaların çevreye zarar vermemesi için klorlanarak Van Gölü'ne aktarılıyor. Havuzlarda biriken atık çamur da bertaraf edilerek göldeki kirlilik önleniyor.
